کد مطلب:18785 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:1470

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

معناي لغوي و اصطلاحي دعا چيست؟

«دعا» چنانكه بعضي از محققين فرمودهاند: بر حسب لغت به معني «ندا» است و بر حسب عرف و اصطلاح، توجه به سوي خدا و طلب رحمت از او به طور فقر و مسكنت و خضوع است؛ و بر سپاس و ستايش و تسبيح و تنزيه باري تعالي نيز اطلاق ميشود، زيرا سپاس و ستايش نيز نوعي درخواست و مسئلت عطا و موهبت است، چنانكه از يكي از اهل ادب و نظر، از تفسير اين خبر كه از رسول خدا (ص) روايت شده است سؤال شد كه فرمود:
«خَيْرُ الدُّعاءِ دُعائي وَ دُعاءُ الْأَنْبياءِ مِنْ َقْبلي وَ هُوَ لا اِلهَ اِلّا اللهُ وَحْدَهُ لاشَريكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ يُحْيي وَ يُميتُ وَ هُوَ حَيٌّ لا يَمُوتُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَ ُهَو عَلي كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ» (رياض السالكين (شرح الصحيفه)/530 الروضة الاولي)
[بهترين دعا، دعاي من و دعاي پيامبران پيش از من است و آن دعا لا اله الا الله تا آخر جمله هايي كه نقل شد ميباشد.]
مقصود سؤال كننده اين بود كه در اين جمله اگر چه تحليل و تسبيح و تمجيد و تقديس ذات مقدس الوهيت است، اما درخواست و مسئلتي نيست و حاجتي در آن عرض نشده است پس چگونه رسول اكرم (ص) بر آن بر حسب اين حديث شريف، اطلاق دعا فرموده است؟
پاسخ داد: اميه بن صلت در مورد ابن جذعان ميگويد: «اذا أثني عليلك المرء يوماً كفاه من تعرضه الثناء» «وقتي كه مردي بر تو ثناء گفت، مدح و ثناي او، او را از بيان حاجت كفايت مينمايد». آيا ابن جذعان ميداند كه از ثناء و مدح او ثناء خوان و مداح چه ميخواهد و رب العالمين پروردگار جهانيان نميداند كه از ثنا و مدح و حمد و سپاس و ستايش چه خواسته شده است؟! يعني به طريق اولي، خدا به مقصود بندهاش از تحليل و تحميد و تسبيح و دعا آگاه است.

---

امامت و مهدويت ج 2- معرفت حجت خدا
آيةالله لطف الله صافي گلپايگاني